Tổng quát rap việt 2008 trong 5 tháng tiếp theo
5 tháng , đó là một khoảng thời gian không quá dài để có thể đánh giá xem dòng nhạc mà tôi yêu thích , dòng nhạc của bản năng, của nhịp beat, của bụi bẩn, của những tiếng chửi, tục tằn có, thâm thúy có, dòng nhạc đã từng mang lại một luồng sinh khí mới, lạ , hào hứng cho cả một nền nhạc Việt trước đó vẫn đang mụ mị và èo uột bởi những ca từ sáo rỗng vô hồn của Vpop, từng là phong cách của cả một thế hệ ... Vâng! tôi đang nói về nhạc Rap mà cụ thể hơn là về Ráp Việt, 5 tháng, ko đủ để đánh giá nó còn hay mất, hưng hay suy, nhưng 5 tháng đủ dài và đủ sự kiện để tất cả chúng ta (rapper, người tập rap, người nghe rap) có được những cảm quan nhất định về xu hướng của dòng nhạc mà với nhiều người nó là thứ "ma túy" càng hít càng thèm, càng nghe càng không biết chán. Tôi viết về Rap Việt trong 5 tháng qua với cảm hứng của một con nghiện.
Rap Việt phát triển theo đồ thị hình sin
Đây là quy luật đã tồn trong suốt 11 năm qua, kể từ khi Khánh Nhỏ đọc "Vietnamese gang" khai sinh ra Rap Việt, rồi Việt Rapper ra đời , suy vong lại có Rapclub tiếp nối, Rapclub đưa Việt Rap cất cánh bay lên đến đỉnh cao , tưởng chừng như sau khi nó đuổi sức và tan rã Việt Rap cũng theo đó mà biến mất khỏi lịch sử của nhạc Việt thì chúng ta lại có được một GVR đầy nổi loạn, cá tính ,tài năng. Hưng Vượng rồi lại suy vong, lên voi rồi xuống chó, Rap Việt tựa như loài phượng hoàng khi một thế hệ chết đi thì ngay trong đống tro tàn của thế hệ đó một con phượng hoàng khác lại hồi sinh, cất cánh bay lên và lại tỏa sáng. Cũng có thể nhận thấy rằng, ngay cả khi Rap Việt đang được một tổ chức mạnh nhất lãnh đạo thì sự lãnh đạo đó cũng không bao giờ "lên mãi" hoặc "xuống mãi" luôn có những giai đoạn khác nhau khiến nó mạnh lên hoặc yếu đi, thống nhất được dư luận hoặc gây ra rất nhiều tranh cãi. Đó chính là quy luật "ĐỒ THỊ HÌNH SIN" của Rap Việt. Nếu như từ tháng 9 năm 2007 đến tận đầu tháng 4 năm 2008 những fan trung thành đều không khỏi hoang mang lo lắng về sự xuống dốc thê thảm của Rap Việt( những fan ko trung thành thì chuyển sang nghe thể loại khác) thì khoảng thời gian này, chúng ta có vẻ như đã thấy một tình hình khả quan hơn hẳn, Rap việt đang nhích dần lên đỉnh của hình sin, dĩ nhiên sự tiến bộ này còn rất nhiều điều phải nói. Bởi thời đại và nhu cầu nghe nhạc của người Việt lúc này đã khác đi rất nhiều. Trên một hoàn cảnh như vậy cần phải có những đánh giá đúng đắn, khách quan, chính xác hơn.
Sự đóng băng của thị trường đối với các sản phẩm âm nhạc của Rap Việt
Nếu ra hàng đĩa hoặc chỉ chú ý đến những thông tin âm nhạc trên các phương tiện thông tin đại chúng chính thống thì tất cả chúng ta đều có thể nhận định là : Rap Việt đã chết hẳn. Thậm chí những hoạt động biểu diễn và trình diễn rap còn diễn ra trì trệ hơn cả quãng thời gian trước. Khi tôi viết Tổng Quan rap Việt 2008 ( từ tháng 9 năm 2007 đến tháng 4 năm 2008) có nhiều người đã đưa ra ý kiến rằng, những đánh giá về LK là thiếu công bằng và album của LK sắp sửa ra mắt đến nơi rồi, thậm chí còn có hẳn một topic ở VHH kêu gọi mọi người không nên in sao đĩa lậu album Lk mà hãy mua đĩa xịn để ủng hộ Rapper này, cũng là để ủng hộ Rap Việt . Quả thật nếu mới tháng 4 mà đã đưa ra đánh giá rằng album của LK chỉ còn nằm trong "niềm tin và hi vọng" là một điều hơi liều lĩnh, vì việc phát hành album chậm 1, 2 tháng do kiểm duyệt là chuyện bình thường, nhưng chậm đến 5, 6 tháng so với dự định (tháng 3) thì có lẽ chúng ta cũng không còn cớ gì để hoài nghi, cũng như hi vọng nữa.
Cũng không nên đổ mọi lời chê bai lên LK, LK là nạn nhân nhiều hơn là tội nhân.Bởi LK từng là tượng đài của Rap Việt, nhưng tiếc là tượng đài đó hơi quá khổ và kì dị đối với nền showbiz của chúng ta vốn làm ăn manh múng coi lợi nhuận trên chất lượng.
Sự biến mất gần như hoàn toàn của các sản phẩm băng đĩa đóng dấu Rap Việt cho thấy nhu cầu giảm sút của người nghe nhạc đối với nó, một phần là như vậy nhưng nguyên nhân chính vẫn là do đặc thù của thể loại này. Một số bài chỉ có thể nghe qua headphone (rap gang) và chủ yếu sản phẩm của Rap Việt là những sáng tác tự do , chúng lang thang trên mạng, nếu thích người nghe chỉ cần tự tập hợp và tự làm cho mình một CD riêng. Đây là một thực trạng , nhưng ko thể căn cứ vào thị trường băng đĩa để đánh giá Rap còn hay đã mất.
Người đi theo thể loại Rnb kết hợp với Rap duy nhất được hẳn VTV 3 lăng xê lại là một nhân vật mà từ trước tới giờ chẳng ai biết đến, cũng chẳng ai bàn tới, nếu không nhắc chắc sẽ là một thiệt thòi lớn cho anh. Đó là thí sinh Duy Khoa trong Sao Mai Điểm Hẹn, Duy Khoa đã có một màn beat box khá ấn tượng và trong các vòng thi ca sĩ này luôn lấy phong cách RnB và Rap làm chủ đạo. Tuy vậy có thể dễ dàng nhận ra, Duy Khoa trong cả chất giọng lẫn phong cách đều chưa mang được cái bụi bặm, ngẫu hứng, bản năng của Rap, chưa nói rằng những bài mà anh trình diễn chỉ hợp thời nếu đó là sân khấu cách đây 4 đến 5 năm( "chuyện nhỏ" của Tuần Khanh có từ SMĐH năm thứ 1). Thế nhưng giám khảo vẫn đánh giá là "ấn tượng", "đặc biệt"... điều đó chứng tỏ ngay cả các thành viên của hội đồng này cũng hiểu rất lơ mơ về Rap .. Nhưng những gì mà Duy Khoa làm, dù vô tình hay hữu ý thì cũng là một biểu hiện tích cực cho việc truyền bá Rap tới cộng đồng nghe nhạc nước ta
Cũng trong thời gian này,Một serie truyền hình khá nổi tiếng khác đó là “sao online” của VTC đã dành hẳn một số để phỏng vấn rapper Tiến Đạt. Đối với giới truyền thông thì Tiến Đạt vẫn là một tượng đài “không gì có thể lay chuyển nổi” . Vượt qua rất nhiều những lời chỉ trích nặng nề của cộng đồng Hip hop, Rapper này vẫn tươi cười và nói về sự nghiệp của mình như một star thứ thiệt và duy nhất trong làng Rap Việt Nam. Chương trình “sao online” dĩ nhiên đã tôn vinh Rap, nhưng đại diện mà nó lựa chọn thì đầy thất vọng.
Nếu như năm 2007, với LK show chúng ta phần nào đó còn đặt niềm tin vào Over rap thì đến gần cuối năm 2008 giới over đã đưa rap đi từ suy thoái xuống khủng hoảng trầm trọng. Suy cho cùng, thì “anh hùng” khó mà làm lên "thời đại" và "cơ chế ". Chỉ có một hai con người đâu thể đủ sức kéo cả một dòng nhạc vốn dĩ đã nặng nề bởi thành kiến, và kiểm duyệt từ lâu. Buồn cho Overground
UnDerGround _ Sức sống không thể lụi tàn
Trái ngược hẳn với Anh bạn lười biếng,ốm đói và luôn tự coi mình ở “chiều trên”- Over- Những hoạt động sôi nổi nhất, những đóng góp tích cực nhất, và những nhân vật có đẳng cấp thực thụ nhất Rap Việt lại đang nỗ lực không biết mệt mỏi ở “chiếu dưới”- Giới Undergroud rap. Khoảng thời gian 5 tháng vừa qua chứng kiến rất nhiều sự kiện, phong phú đa dạng, tốt xấu lẫn lộn nhưng tựu chung lại là đầy sôi động của cộng đồng này.
Underground và scandal :
Scandal nổi bật nhất trong khoảng thời gian này xoay quanh nhân vật mà tai tiếng – danh tiếng, tài- tật luôn đi song hành với nhau.: Việt Dragon. Sự phức tạp , nhiều lúc là quái đản trong tính cách của VD đã làm cho nhiều người hâm mộ, hoặc quan tâm đến Artist này luôn ở trong tình trạng “không biết đằng nào mà lần” chính VD được đánh giá là một mắt xích quan trọng giúp những tổ chức Rap lớn nhất Việt Nam chung tay kí vào bản hòa ước nổi tiếng “hòa bình cho rap Việt” .
Nhưng cũng chính nhân vật này ngay sau đó lại đòi trởi thành [GVR- ALL STAR] tức là một cấp bậc cao nhất(hơn cả Best artist trong GVR), dĩ nhiên đòi hỏi vô lý này đã khiến cho GVR không thể nào chấp nhận nổi VD.Và cũng chính VD là người khiến Halen, sogin ( thành viên chính của one warning – team) phải lên báo vì hành vi côn đồ của mình, chỉ vì những xích mích rất vớ vẩn –cụ thể là chuyện một rapper trẻ (sollbass) đã có một bài gang xúc phạm One. Lời qua tiếng lại cuối cùng VD bị chém. Và sogin, halen bị công an tạm giữ. Kéo theo một loạt những vụ xích mích, chia rẽ khác trong suốt tháng 4 năm 2008. Đây là điều vừa đáng tiếc nhưng lại vừa rất khôi hài trong. Suy cho cùng chỉ vì nhóm One hiểu biết quá nông cạn về rap gang luôn đồng nhất giữa diss, battle trong rap với “gọi đội” và “chém nhau” trong giới Giang hồ, để rồi có được một kết cục không mấy vui vẻ gì. Còn VD có vẻ như “quá trẻ con” và làm việc theo hứng. Kết cục là sau scandal VD bị cô lập và gần như "bặt vô âm tín"
Scadal là sự kiện gây chú ý và nổi cộm. Nhưng là sự nổi, gây chú ý của đống phân. Nó chỉ làm mọi người quan tâm vì bức xúc, khó chịu. Suy cho cùng những hoạt động đó gần như không giúp ích được gì cho Rap Việt. Nó không thúc đẩy, cũng không thể kéo lùi được sự phát triển của dòng nhạc này.
Underground – và những show diễn đáng chú ý
Không thể bỏ qua được party “ 4 năm sau khi rồng thức giấc”(diễn ra vào 11 /5) đây là party lớn nhất trong khoảng thời gian này của Rapclub. Party là sự tập hợp của một số rapper từng là thế hệ vàng : LK, Nam CT, Kenchou, young uno . Party đã diễn ra thành công với phù hợp với quy mô của nó. Rapclub fan lại được thấy những “anh hùng một thời” của họ đứng bên nhau trên sân khấu dù phong cách đã khác hẳn khi xưa. Lại được hòa mình vào những track “bất hủ” : Hút bin – Nam Ct, Một cái tên- LK , dirty uno- uno hay Rapclub is my club - tập thể rapper. Và đặc biệt là màn battle giữa các rapper Rapclub với những rapper trẻ tuổi khác ( Tiếc là rapper GVR không có một ai đáp lại lời thách đấu sặc mùi “võ lâm” của kenchou, nếu không, party có lẽ đã thành công hơn nữa) .
Nhưng Party suy cho cùng cũng chỉ là party, nó không phải là một show hoành tráng, và từng ấy con người chưa đủ để đánh thức lại một con rồng đã quá chán ngán với thế sự và vẫn đang say ngủ - rapclub. Bởi dễ dàng nhận ra , sau thế hệ vàng đó, những thế hệ kế cận của rapclub hầu như không có nhân tài.
Một show diễn khác được quảng cáo trên trang nhất của GVR suốt một tháng trời, được cho là cực kì hoành tráng đã bị đổ bể : one night for Rap. Đây là một điều rất đáng tiếc, Có lẽ do cách tổ chức show diễn Rap còn quá thiếu chuyên nghiệp và hạn chế về mặt tài chính. Chưa kể cộng đồng Rap Việt vẫn liên tục bị chia rẽ.
Underground – Những artist
Artist là sức sống, cốt tủy của Rap Việt. Họ là những người tiên phong, là trung tâm thu hút người nghe nhạc đến và tìm hiểu thể loại này. 5 tháng vừa rồi đã chứng kiến sự trở lại của LK . trong đó có một track rất ấn tượng : “Chúng mày chạy à “ với lyric khôi hài, sáng tạo nhịp flow trầm bổng, sẽ thật thiếu công bằng nếu cho rằng LK không có tài năng . Nhưng bấy nhiêu đó chưa đủ để LK lấy lại niềm tin nơi người hâm mộ. Vẫn biết “gây dựng lại sự nghiệp” khó hơn “bắt đầu sự nghiệp” rất nhiều.
Ngoài LK ra , tất cả những art đáng chú ý đều tập trung ở GVR, Andree đang tập trung vào thể loại dance, và sexy rap, những video clip do andree và êkip của mình thực hiện (gần đây nhất là juzz chill) được xem là chất lượng cao nhất từ trước tới nay. Andree là thương hiệu mạnh nhất trong GVR và thậm chí nhiều lúc đã vượt qua cả LK. Dù điều kiện hoạt động của Rapper này khá hạn chế. Tuy vậy Lyric của Andree gần đây đang mất dần sức hút do tập trung vào thể loại sôi động nhưng thiếu chiều sâu. Là dance và sexy rap.
Không phải là thương hiệu mạnh như andree, không tạo sự chú ý bằng scaldal như Việt Dragon. Và cũng không bước vào con đường over như LK nhưngDSK luôn được đánh giá là artist có trình độ cao nhất Rap Việt trong thời gian này- rapper được chính các rapper hâm mộ. Dsk là một Undergroud rapper đúng chất nhất. Với một flow trầm bổng, ma mị , uyển chuyển như khói, khả năng sử dụng vần linh hoạt, lyric thâm sâu, chua cay, ngạo nghễ. Dsk làm cho những ai thực sự hiểu biết về Rap phải choáng ngợp và kính phục. Trong bất cứ track nào Ver của DSK luôn được đánh giá cao nhất. Dù người viết bài này không mấy thích thú với tính cách của DSK nhưng những thành tựu mà rapper này đã đóng góp cả về ba thể loại : Gang, life, love là điều không thể không ca ngợi. Dsk là tượng đài mới của giới undergroud
Cũng sẽ là rất thiếu nếu không nhắc đến những rapper mà có lẽ họ là người ít có điều kiện quảng bá hình ảnh nhất, đó là Rapsoul hay subby những rapper tự do, "vô tổ chức".Họ là những phần tử tích cực của rap Việt
Young artist:
Y Art trong giới under là những người “tài năng không đợi tuổi” . Có lẽ không thể nào không nhắc đến Nah, Sau cuộc xích mích với VD, Nah đang tự tìm cho mình hướng đi riêng. Được mệnh danh là "Rapper rap eng đỉnh nhất Sài gòn". Khả năng viết lyric đầy sáng tạo giàu triết lý, lý trí, sâu sắc trong tình yêu, Nah có phong thái của một người “già trước tuổi”. Tuy flow vẫn còn nhiều điều cần hoàn thiện, track đáng chú ý nhất của Nah trong thời gian này là “Nếu”
Tháng 9 năm 2008 một bản track mang tên “có người nghĩ”- Nah feat Kim. Đây là track đánh dấu sự trở lại của Kim, Rapper trẻ nhất và thành công sớm nhất trong rap Việt. sự trở lại này có lẽ sẽ mang lại một chút hi vọng cho Kim 's Fan, cũng như hi vọng về một gương mặt sẽ làm cho cộng đồng Rap Việt thêm sôi nổi
Ngoài ra còn có các rapper khác như : Thỉm small, Sollbass,.. họ là young art, là tương lai, sức sống của rap Việt
GVR- Magazine
Sự ra đời của GVR magazine, cơ quan ngôn luận của GVR ( người khởi xướng là oh shyn) GVR- Magazine là tạp chí Rap-Hip hop đầu tiên trong lịch sử Rap Việt . Tuy mới ra được hai số (số đầu tiên ra đời vào ngày 10- 6- 2008) và tầm ảnh hưởng, hình thức phát hành còn nhiều hạn chế. Nhưng GVR magazine đã cho thấy được những nỗ lực không ngừng nghỉ của tổ chức này nói chung và đội ngũ phóng viên GVR nói riêng trong việc truyền bá hình ảnh thân thiện, hóm hỉnh của GVR của Rap Việt đến với mọi người. GVR Magazine cần được hoàn thiện nhiều hơn và cần được quan tâm khuyến khích nhiều hơn nữa
Như tôi đã nói ở trên, 5 tháng không đủ để đánh giá Rap Việt còn hay mất, hưng hay suy, nhưng đủ để thấy được nó đang phát triển theo xu thế nào. Một lần nữa khẳng định “ Rap Việt không bao giờ chết “ chúng ta hãy cùng nhau hi vọng, cùng nhau đoàn kết,nỗ lực và hành động để xây dựng một cộng đồng rap việt đông đảo, mạnh mẽ vượt qua những khó khăn tạm thời trong giai đoạn này.